Composition of the Council
OPINIA
KRAJOWEJ RADY SĄDOWNICTWA
z dnia 26 czerwca 2025 r.
w przedmiocie projektu ustawy o wykonywaniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (UD 177)
Krajowa Rada Sądownictwa, po zapoznaniu się z projektem ustawy o wykonywaniu orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (UD 177), przedstawionym przy piśmie Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych z 3 marca 2025 r. (znak: BP.0230.2.2025, UD 177), opiniuje projekt negatywnie, zgłaszając do niego poniższe uwagi.
1. Projekt ustawy zakłada zobowiązanie wszystkich organów państwa do wykonania orzeczeń Europejskiego trybunału Praw Człowieka (ETPC), a tym samym jest sprzeczny:
a. z art. 178 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w którym wymusza podległość sędziów orzeczeniom ETPC, stosowanie ich w praktyce orzeczniczej, w sytuacji, w której sędziowie podlegają wyłącznie Konstytucji i ustawom;
b. z art. 195 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w którym wymusza podległość sędziów Trybunału Konstytucyjnego orzeczeniom ETPC, stosowanie ich w praktyce orzeczniczej, w sytuacji, w której sędziowie ci podlegają wyłącznie Konstytucji;
c. z art. 199 ust. 3 Konstytucji, w zakresie, w którym wymusza podległość członków pełniących funkcję sędziów Trybunału Stanu orzeczeniom ETPC, stosowanie ich
w praktyce orzeczniczej, w sytuacji, w której sędziowie ci podlegają wyłącznie Konstytucji i ustawom;
d. z art. 31 ust. 3 Konstytucji w zakresie, w którym wykonywanie orzeczeń ETPC przez organy władzy wykonawczej, sądy i trybunały wprowadza ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw, a które to ograniczenia mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób, nie zaś w wykonaniu orzeczeń ETPC;
e. z art. 87 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w którym zobowiązuje organy państwa do stosowania tzw. wyroków pilotażowych ETPC, w sytuacji, w której z ratyfikowanej umowy międzynarodowej nie wynika uprawnienie EPTC do wydania wyroków pilotażowych i zobowiązywania Rzeczypospolitej Polskiej do zmiany prawa na podstawie wyroków pilotażowych;
f. z art. 87 ust. 1 Konstytucji w zakresie, w którym nadaje orzeczeniom ETPC rangę jednego ze źródeł prawa, w sytuacji, w której katalog źródeł prawa w Konstytucji jest zamknięty;
g. z art. 190 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w którym nadaje orzeczeniom ETPC rangę orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, wprowadzając moc powszechnie obowiązującą
i ostateczny charakter orzeczeń ETPC w polskim systemie prawa;
h. z art. 190 ust. 1 Konstytucji, w zakresie, w którym nakazuje stosować orzeczenia ETPC sprzeczne z powszechnie obowiązującymi i ostatecznymi orzeczeniami Trybunału Konstytucyjnego;
i. z art. 8 Konstytucji, w zakresie którym nakazuje stosować orzeczenia ETPC naruszając zasadę nadrzędności Konstytucji;
j. z art. 90 ust. 1 Konstytucji, w zakresie przyjmuje kompetencje ETPC do rozstrzygania kwestii ustroju sądów polskich i innych kwestii nie przekazanych na podstawie ratyfikowanej umowy międzynarodowej organizacji międzynarodowej
k. z art. 104 ust. 1 Konstytucji (art. 104 ust. 1 w zw. z art. 108 Konstytucji w odniesieniu do senatorów) w zakresie w którym przyjmuje związanie posłów (senatorów) obowiązkiem wykonania orzeczeń ETPC, traktowanymi jako instrukcje dla posłów
w zakresie zmiany prawa (naruszenie mandatu wolnego);
l. z art. 144 ust. 3 Konstytucji, w zakresie w którym wymusza podległość Prezydenta RP orzeczeniom ETPC, w sytuacji w której realizacji prerogatyw przez Prezydenta np. prawa łaski nie podlega kontroli żadnego organu, w tym także kontroli sądowej;
m. z art. 7 Konstytucji, w zakresie w którym zobowiązuje organy państwa do naruszenia zasady legalizmu przez zmianę praktyki znajdującej podstawę w obowiązującym prawie oraz z zakresie w jakim narusza zasadę określoności przez brak w art. 7 pkt 2 projektu ustawy jakiegokolwiek określenia kierunku proponowanych zmian;
n. z art. 2 Konstytucji, poprzez naruszenie zasady poprawnej legislacji tj. przez wielokrotne posługiwanie się zwrotem „może” – w art. 7, art. 10 ust 2, art. 11, art. 21 ust 2 projektu ustawy;
o. z art. 173 Konstytucji - art. 12 projektu ustawy, który nakłada na organy i podmioty obowiązek dostarczenia informacji z akt jest sprzeczny z art. 173 Konstytucji RP z uwagi na podporządkowanie w tym zakresie sądów i Trybunałów Ministrowi Spraw Zagranicznych;
p. z art. 2 Konstytucji - art. 12 projektu ustawy jest niezgodny z art. 2 Konstytucji RP tj. z zasadą określoności. Z treści art. 12 projektu ustawy nie wynika, jaki podmiot będzie ustalał granice informacji i udzielenia pomocy. Brak doprecyzowania pojęcia „podmiotu”, wobec którego został skierowany obowiązek może prowadzić do nałożenia go wobec podmiotów, nie będące podmiotami publicznym. W porównaniu z treścią art. 1 i art. 4 projektu ustawy, w treści art. 12 projektu ustawy pojęcie „podmiotu” ma szersze znaczenie.
2. Ponadto art. 41 projektu ustawy dotyczy art. 59 ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o Trybunale Konstytucyjnym, która została uchylona artykułem 91 ustawy z dnia 22 lipca 2016 r. o Trybunale Konstytucyjnym.
Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka
- Data wydarzenia: 2025-06-24
- Data końca wydarzenia: 2025-06-27
- Data wydarzenia: 2025-06-10
- Data końca wydarzenia: 2025-06-13
Na zakończonym 13 czerwca br. posiedzeniu plenarnym Krajowa Rada Sądownictwa podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP 63 wniosków o powołanie asesorów na stanowiska sędziów sądów rejonowych. Trzeba pilnie wzmocnić kadry w sądach, co Rada podkreśliła w specjalnie przyjętej uchwale, wzywającej Ministra Sprawiedliwości do natychmiastowej publikacji obwieszczenia o wolnych stanowiskach sędziowskich.
Nieogłaszanie konkursów na stanowiska sędziowskie od grudnia 2023 r. łamie ustawowy obowiązek, a także podstawowe prawo obywateli do szybkiego rozpoznania spraw, podważa zaufanie do państwa i wymiaru sprawiedliwości. Minister Sprawiedliwości od wielu miesięcy nie udziela Krajowej Radzie Sądownictwa informacji o wolnych etatach sędziowskich, a szacunki wskazują, że może być ich już ponad 1000. Dalsze celowe łamanie prawa przez Ministra Sprawiedliwości jest sprzeczne z zasadą służby organów państwa obywatelom i, co podkreśla Krajowa Rada Sądownictwa jako strażnik niezależności sądów, doprowadzi w najbliższym czasie do destrukcji wymiaru sprawiedliwości.
Wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur, startujący w konkursie do Sądu Apelacyjnego w Krakowie, nie stawił się na wysłuchanie przed Krajową Radą Sądownictwa, by jej nie "legitymizować" - jak to określił i stwierdził, iż chce jedynie zablokować swego kontrkandydata do SA w Krakowie - Jędrzeja Dessoulavy-Śliwińskiego, a wtedy zaskarży jego ewentualny wybór przez Radę. KRS poparła tę kandydaturę. Zdaniem Przewodniczącej KRS, taki start sędziego Mazura w konkursie "dla pozoru" to kpiny z instytucji państwa.
Rada poparła wniosek Komisji Dyscyplinarnej o wniesienie odwołania na niekorzyść sędziego SR w Tychach, który regularnie poniżająco traktował m.in. pracowników sekretariatu. Rada uznała, że wymierzona przez Sąd Dyscyplinarny przy SA w Katowicach kara upomnienia jest niewspółmierna do popełnionego czynu i wnioskuje o przeniesienie sędziego do równorzędnego sądu.
Członkowie Rady pozytywnie odnieśli się także do wniosku Komisji Dyscyplinarnej o zwrócenie się do Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych o wszczęcie postępowania wyjaśniającego w związku z odmową Prezesa Sądu Okręgowego w Warszawie przekazania akt osobowych do Kancelarii Prezydenta, o co wielokrotnie się zwracano.
Krajowa Rada Sądownictwa pozytywnie rozpatrzyła osiem aktów prawnych, w tym projekty rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie, czynności radców prawnych i w sprawie kosztów pomocy prawnej z urzędu ponoszonych przez Skarb Państwa lub samorządy. Przy tej okazji Rada zwróciła uwagę na konieczność podjęcia odpowiednich prac legislacyjnych, które ustanowią trwałe, oparte na obiektywnych i przewidywalnych kryteriach zasady określania wysokości kosztów oraz opłat adwokackich i radcowskich, co wyeliminowałoby potrzebę periodycznego ich waloryzowania.
Ponadto Rada negatywnie zaopiniowała jeden projekt aktu prawnego, a kolejnych dwóch nie opiniowała, ponieważ przedmiot regulacji nie należał do jej kompetencji.
Rada wyraziła zgodę na dalsze zajmowanie stanowiska przez jednego sędziego, który osiągnął wiek emerytalny. W przypadku drugiego nie wyraziła takiej zgody. Pozytywnie rozpatrzyła dwa odwołania od podziału czynności oraz trzy wnioski sędziów o stwierdzenie daty przejścia w stan spoczynku.
Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa
- Data wydarzenia: 2025-06-11
- Data końca wydarzenia: 2025-06-11
Uchwała Nr 517/2025
Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 11 czerwca 2025 r.
wzywająca Ministra Sprawiedliwości do natychmiastowego obwieszczenia o wolnych stanowiskach sędziowskich
1. Krajowa Rada Sądownictwa, wykonując konstytucyjny obowiązek stania na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów, na podstawie art. 186 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej w zw. z art. 3 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa, mając na względzie dobro obywateli i ich prawo do sądu, wzywa Ministra Sprawiedliwości – Pana Adama Bodnara do natychmiastowego obwieszczenia o wolnych stanowiskach sędziowskich.
2. Minister Sprawiedliwości od wielu miesięcy nie udziela Krajowej Radzie Sądownictwa informacji na temat wolnych etatów sędziowskich, których liczba może obecnie wynosić ponad 1000 w całym kraju.
3. Nieogłaszanie konkursów na stanowiska sędziowskie od grudnia 2023 r. jest sprzeczne z ustawowym obowiązkiem, a przede wszystkim uderza w podstawowe prawa obywateli do szybkiego rozpoznawania spraw, narusza zaufanie obywateli do Rzeczypospolitej Polskiej i prowadzi do całkowitej obstrukcji fundamentów państwa, jakim jest także wymiar sprawiedliwości.
4. Dalsze celowe łamanie prawa przez Ministra Sprawiedliwości w powyższym zakresie jest sprzeczne z zasadą służby organów państwa wobec obywateli i doprowadzi w najbliższym czasie do destrukcji wymiaru sprawiedliwości, na co Krajowa Rada Sądownictwa, jako strażnik niezależności sądów, nie może się zgodzić.
Przewodniczący
Krajowej Rady Sądownictwa
sędzia Dagmara Pawełczyk-Woicka
- Data wydarzenia: 2025-06-10
- Data końca wydarzenia: 2025-06-13
Na zakończonym 23 maja br. posiedzeniu Krajowa Rada Sądownictwa przeprowadziła konkursy na stanowiska sędziowskie i podjęła uchwały o przedstawieniu Prezydentowi RP 11 wniosków o powołanie na stanowisko sędziego sądu rejonowego, jednego wniosku o powołanie na stanowisko sędziego sądu okręgowego i jednego wniosku o powołanie do sądu apelacyjnego. Rada poparła także 175 aplikantów na stanowiska asesorów oraz jednego asesora na stanowisko sędziego sądu rejonowego.
Rada podjęła też uchwałę w sprawie postulatów dotyczących aktualnych problemów i potrzeb wymiaru sprawiedliwości. A w niej – na podstawie Konstytucji i obowiązujących ustaw - wzywa Sejm, Premiera i Ministra Sprawiedliwości do natychmiastowego podjęcia działań dotyczących publikacji wszystkich wyroków Trybunału Konstytucyjnego, w tym w szczególności tych wprost dotyczących ustroju sądów, niezależności sądów i niezawisłości sędziów; zaniechania działań utrudniających pracę Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Powszechnych i jego zastępców - zgodnie z zabezpieczeniem udzielonym przez Trybunał Konstytucyjny oraz nakazanie Ministrowi Sprawiedliwości dopuszczenie do orzekania wszystkich sędziów nielegalnie odsuniętych od orzekania przez osoby wykonujące polecenia Ministra Sprawiedliwości.
KRS wzywa też Ministra Sprawiedliwości m.in. do zaprzestania działań naruszających konstytucyjne zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów, w szczególności przez arbitralne odwoływanie sędziów z delegacji, a prezesów sądów oraz rzeczników dyscyplinarnych bez podstawy prawnej i bez konsultacji z KRS oraz do zaprzestania działań destabilizujących funkcjonowanie sądów.
Krajowa Rada Sądownictwa zwróciła się także do Premiera o przyznanie emerytury specjalnej Hubertowi Andrzejowi Błaszczykowi, byłemu sędziemu Sądu Rejonowego w Świebodzinie, represjonowanemu w latach 80. za działalność opozycyjną i usuniętemu ze stanu sędziowskiego.
Pomimo uniewinnienia, skutki decyzji o wydaleniu ze stanu sędziowskiego nie zostały uchylone, pozbawiając Huberta Błaszczyka statusu sędziego i prawa do uposażenia w stanie spoczynku.
Wniosek ten KRS motywuje rażącą niesprawiedliwością wynikającą z utrzymywania skutków represji komunistycznych wobec sędziego Błaszczyka oraz dysproporcją w traktowaniu sędziów, którzy wspierali reżim komunistyczny, a mimo to otrzymali uposażenie w stanie spoczynku po wejściu w życie Konstytucji RP z 1997 roku a sytuacją sędziów walczących o wolną Polskę.
Rada upoważniła Przewodniczącą KRS do zawiadomienia prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa przez sędzię Małgorzatę Kosicką z Ministerstwa Sprawiedliwości i inne nieustalone osoby z tego resortu. Chodzi o podżeganie sędziego w stanie spoczynku Andrzeja Szaszkowskiego z Sądu Rejonowego w Koninie do przekroczenia uprawnień. Choć Krajowa Rada wcześniej nie wyraziła zgody na jego orzekanie po ukończeniu 65. roku życia, a Sąd Najwyższy nie uwzględnił jego odwołania i sędzia przeszedł w stan spoczynku, otrzymywał wynagrodzenie takie, jakby pozostawał w stanie czynnym. Sugerowano tym samym, iż podejmie on czynności orzecznicze. To działanie urzędników MS na szkodę interesu publicznego.
Ponadto – zdaniem KRS – mogło dojść do popełnienia przez pracowników SR w Koninie przestępstwa przekroczenia przez funkcjonariusza publicznego uprawnień poprzez określenie wysokości i wypłacanie sędziemu w stanie spoczynku wynagrodzenia na zasadach odnoszących się do sędziego w stanie czynnym.
Rada postanowiła też – na wniosek Komisji ds. odpowiedzialności dyscyplinarnej sędziów i asesorów sądowych - o odwołaniu od wyroku Sądu dyscyplinarnego, który ukarał sędziego Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Krzyków Piotra M. za jego zachowanie w czasie dyżuru aresztowego jedynie upomnieniem, najłagodniejszą z możliwych kar. Tymczasem to przez zachowanie sędziego podejrzany, prokurator i policja czekali pod salą rozpraw ponad trzy godziny. Zdaniem Rady, postępowanie sędziego zasługuje na surowszą karę.
Krajowa Rada Sądownictwa przyjęła sprawozdanie z prac rady w 2024 r.
Rada wysłuchała sędziego Piotr Miki, kandydata na stanowisko sędziego Sądu Apelacyjnego w Katowicach, by rozwiać wątpliwości, które pojawiły się po analizie materiałów przesłanych Radzie w tym konkursie. Ostatecznie sędzia został poparty przez KRS na stanowisko sędziego SA w Katowicach.
Rada rozpatrzyła także cztery wnioski o cofnięcie zgłoszeń udziału w konkursach i negatywnie rozpatrzyła trzy oświadczenia woli dalszego zajmowania stanowiska sędziowskiego. Rada uwzględniła siedem odwołań od podziału czynności, a dwóch nie uwzględniła.
Krajowa Rada Sądownictwa opiniowała także projekty aktów prawnych, jeden – nowelizacji p.u.s.p. dotyczący możliwości zatrudniania studentów po trzecim roku prawa jako młodszych asystentów sędziego zaopiniowała negatywnie. Jeden projekt -pozytywnie i jeden pozytywnie z uwagami, a trzech postanowiła nie opiniować.
Rzecznik Prasowy
Krajowej Rady Sądownictwa
Page 1 of 117
